Od Redakcji: Drodzy Czytelnicy, autorką tekstu jest Maja Szczepaniak, która dołączyła do zespołu redaktorów naszego bloga. Tajemnica zawodowa jest nieodzownym elementem profesji lekarskiej i jednym z najważniejszych obowiązków lekarza, stanowi swoistą podstawę wzajemnego zaufania w relacji z pacjentem. W obliczu korzystania z instrumentów dochodzenia roszczeń związanych z błędami w leczeniu nastręczać może jednak wątpliwości. Proces cywilny toczy się według własnych, kodeksowych zasad, które – jak się okazuje – nie korespondują w pełni z przepisami regulującymi wykonywanie ww. zawodu. Skoro bowiem w procesie cywilnym, sąd może wezwać praktycznie każdego (w tym lekarza) jako świadka, nasuwa się pytanie, czy tajemnica lekarska zawsze […]

Od Redakcji: Drodzy Czytelnicy, autorką tekstu jest Maja Szczepaniak, która dołączyła do zespołu redaktorów naszego bloga. Co do zasady, do udzielenia świadczenia zdrowotnego wymagana jest uprzednia zgoda pacjenta. Reguła  konieczności wyrażenia uprzedniej zgody na świadczenie zdrowotne została ustanowiona (m.in.) w ustawie o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (dalej: „ustawa”) i stanowi ona jedno z najważniejszych uprawnień przysługujących pacjentowi. Zasada ta jest odzwierciedleniem autonomii pacjenta w decydowaniu o swoim zdrowiu, poprzez wybór metod leczenia oraz możliwość odmowy udzielenia świadczeń zdrowotnych. Zgoda „poinformowana” – czyli waga świadomości pacjenta. Prawo pacjenta do wyrażenia (albo odmowy) zgody na udzielenie świadczenia zdrowotnego jest nieodzownie […]

Od Redakcji: Drodzy Czytelnicy, autorką tekstu jest Maja Szczepaniak, która dołączyła do zespołu redaktorów naszego bloga. Na mocy ustawy z dnia 9 marca 2023 r. o badaniach klinicznych produktów leczniczych stosowanych u ludzi (Dz.U. 2023 poz. 605) – dalej: „ustawa” – z dniem 14 kwietnia 2023 r. utworzono Fundusz Kompensacyjny Badań Klinicznych (dalej jako: „Fundusz”). Jest to państwowy fundusz celowy, którego dysponentem jest Rzecznik Praw Pacjenta (dalej także: „Rzecznik” lub „RPP”). Fundusz ma na celu zapewnienie naprawienia szkody, doznanej wskutek udziału w badaniach klinicznych uczestnikom tych badań oraz ich rodzinom. Ustawodawca zakłada, że będzie to szybka i prosta droga dochodzenia […]

Od Redakcji: Drodzy Czytelnicy, dziś na naszym blogu prezentujemy gościnnie tekst autorstwa Mec. Aleksandry Ziętek, współpracującej na stałe z naszymi zaprzyjaźnionymi blogami: I law it & RODO oraz Labor-atorium prawa pracy. Zgodnie z ogólnym rozporządzeniem o ochronie danych osobowych (RODO) Administrator Danych Osobowych (ADO) ma obowiązek przestrzegania zasad ochrony danych osobowych, w tym zachowania ich poufności oraz niedopuszczenia do ich nieuprawnionego ujawniania. RODO wprowadziło standardy w zakresie ochrony prywatności w Unii Europejskiej, a także wpłynęło na wiele aspektów przetwarzania, w tym gromadzenia i przechowywania informacji. Jednym z kluczowych obowiązków ADO jest zagwarantowanie, że dane osobowe, które przetwarza, są odpowiednio zabezpieczone […]

Stosunkowo częstym zjawiskiem jest to, że pacjent o koszcie danego zabiegu dowiaduje się dopiero po jego wykonaniu. Taka praktyka jest jednakże sprzeczna z obowiązującymi w tym zakresie przepisami. Jakie obowiązki leżą zatem po stronie podmiotu leczniczego w tym przedmiocie? Obowiązek informowania o kosztach w świetle przepisów. Z treści przepisów ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej, należy wysunąć wniosek, iż jeżeli podmiot leczniczy pobiera częściowo lub w całości opłaty z tytułu wykonywanych świadczeń zdrowotnych, ma on obowiązek podać do wiadomości pacjentów aktualne ceny realizowanych przez siebie świadczeń zdrowotnych – co do zasady – poprzez ich wywieszenie w […]

Dokumentacja medyczna jest jednym z najważniejszych elementów związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych. Podmioty wykonujące działalność leczniczą oraz osoby wykonujące zawody medyczne są zobowiązane do jej bieżącego i rzetelnego prowadzenia, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Dane zawarte w dokumentacji medycznej są objęte tajemnicą lekarską, a ponadto – częściowo, jako wrażliwe z punktu widzenia zasad ochrony danych osobowych – podlegają dodatkowej, szczególnej ochronie, co oznacza, że są chronione niejako „podwójnie”. Prawo dostępu do dokumentacji medycznej stanowi jedno z gwarantowanych ustawowo praw pacjenta. Niezależnie od powyższego, dokumentacja medyczna jest też oczywiście kluczowa dla zapewnienia należytej opieki nad pacjentem i odgrywa niebagatelną rolę w […]

Stosunkowo niedawno Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził wniosek, który wynikał z ugruntowanego już orzecznictwa, że wyraźna i świadoma zgoda pacjenta na monitorowanie realizacji świadczenia zdrowotnego jest konieczna [por. Wyrok NSA z 23 maja 2023r., sygn. akt: II OSK 1761/20]. Wydany przez NSA wyrok ma jednakże bardzo istotne znaczenie także z innych względów: podkreśla i potęguje znaczenie niezbędności takiej zgody oraz potwierdza prawidłowość wyroków zapadłych w innych, podobnych sprawach. Przesądza także o tym, iż brak wyraźnej i świadomej zgody pacjenta na objęcie systemem rejestracji monitoringu wizyjnego przebiegu udzielanego świadczenia zdrowotnego, stanowi naruszenie zbiorowych praw pacjentów do poszanowania intymności i godności, a stała […]

Zagadnienie związane z obowiązkiem zapewnienia kontaktu telefonicznego z rejestracją przez podmiot leczniczy było przedmiotem sprawy przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Warszawie. WSA potwierdził stanowisko Rzecznika Praw Pacjenta w zakresie konieczności zapewnienia przez przychodnie rodzinne rzeczywistej możliwości dodzwonienia się do ww. placówki. W kontekście ww. rozważań WSA warto zauważyć, że nawiązanie kontaktu telefonicznego z placówką medyczną w celu zarejestrowania pacjenta, powinno odbyć się bez trudu.    Sprawa przed WSA dotyczyła ograniczenia pacjentom możliwości nawiązania kontaktu telefonicznego z rejestracją przychodni rodzinnej. Rzecznik Praw Pacjenta wszczął postępowanie wyjaśniające przeciwko ww. placówce. Ustalenia poczynione przez Rzecznika Praw Pacjenta w toku sprawy potwierdziły, że w podmiocie […]

Żądanie udostępnienia dokumentacji medycznej to jedno z naczelnych uprawnień wskazanych w ustawie z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta(1) (dalej: „ustawa o prawach pacjenta”). Co ciekawe, nie przysługuje ono wyłącznie pacjentowi, ale także jego przedstawicielowi ustawowemu lub osobie przez niego upoważnionej oraz podmiotom wskazanym w przepisach prawa. Ustawa o prawach pacjenta reguluje także sposoby udostępnienia dokumentacji medycznej, co równocześnie przedkłada się na konieczność zastosowania odpowiednich środków i działań, mających na celu zachowanie bezpieczeństwa i poufności tak wrażliwych danych, jakimi są dane medyczne. Sposoby udostępnienia dokumentacji medycznej  Upraszczając nieco przepisy prawa, dokumentacja medyczna może zostać […]

Odpowiedź na postawione w tytule pytanie nie jest (i nie może być) jednoznaczna. Oczywiście, bezrefleksyjnie, może ona brzmieć: „tak”. Ale wówczas, nie jest to pełna odpowiedź, a tym samym (niejako) jest ona nieprawidłowa. Możliwość instalacji monitoringu wizyjnego w podmiocie leczniczym to ten przypadek, dla którego najtrafniejszą, choć najmniej lubianą odpowiedzią jest: „to zależy”. Jest to bowiem jeden z najbardziej ingerujących środków w prywatność. Tym samym, możliwość stosowania monitoringu wizyjnego powinna być wyważona i zależy ona od tego, jaki ma być jego zakres i cel. Co mówią przepisy? Zgodnie z przepisami ustawy o działalności leczniczej [1], pomieszczenia ogólnodostępne placówki medycznej (np. […]