Od 1 czerwca 2024 r.  pary dotknięte niepłodnością mogą skorzystać z bezpłatnego programu Ministerstwa Zdrowia – Programu Polityki Zdrowotnej pn.:  Leczenie niepłodności obejmujące procedury medycznie wspomaganej prokreacji, w tym zapłodnienie pozaustrojowe prowadzone w ośrodku medycznie wspomaganej prokreacji, na lata 2024-2028.

Co wynika z przepisów?

Do leczenia niepłodności metodą zapłodnienia pozaustrojowego w ramach Programu mogą zostać zakwalifikowane pary spełniające łącznie następujące kryteria:

• pozostające w związku małżeńskim lub we wspólnym pożyciu;

• u których stwierdzono i potwierdzono dokumentacją medyczną, bezwzględną przyczynę niepłodności  lub nieskuteczne zgodne z rekomendacjami i standardami praktyki lekarskiej leczenie niepłodności w okresie 12 miesięcy poprzedzających zgłoszenie do Programu;

• w przypadku korzystania z własnych komórek jajowych lub dawstwa nasienia: wiek (w dniu kwalifikacji): kobieta do 42. roku życia, mężczyzna do 55. roku życia;

• w przypadku dawstwa nasienia: opinia psychologa potwierdzająca gotowość obojga partnerów do rodzicielstwa niegenetycznego;

• w przypadku korzystania z dawstwa oocytów (żeńska komórka płciowa) lub dawstwa zarodka: wiek (w dniu kwalifikacji) – kobieta do 45. roku życia, mężczyzna do 55. roku życia; opinia psychologa potwierdzająca gotowość obojga partnerów do rodzicielstwa niegenetycznego.

Program obejmuje również zabezpieczenie płodności na przyszłość, bowiem do Programu mogą zostać zakwalifikowani pacjenci spełniający następujące kryteria:

• pacjenci przed lub w trakcie leczenia onkologicznego o potencjale upośledzającym płodność;

• wiek (w dniu zgłoszenia – pierwszej wizyty u realizatora): kobieta od okresu dojrzewania do 40. roku życia, mężczyzna od okresu dojrzewania do 45. roku życia.

W ramach Programu para ma prawo skorzystać sześciokrotnie ze zindywidualizowanej procedury wspomaganego rozrodu, w tym:

• maksymalnie z 4 cykli zapłodnienia pozaustrojowego z własnymi komórkami rozrodczymi lub dawstwem nasienia, przy czym za jeden cykl leczenia uważa się procedurę będącą konsekwencją jednej kontrolowanej stymulacji jajeczkowania ze wszystkimi utworzonymi zarodkami przeznaczonymi do transferów;

• maksymalnie z 2 cykli zapłodnienia pozaustrojowego z oocytami od dawczyń – z możliwością zapłodnienia maksymalnie 6 komórek rozrodczych w ramach jednego cyklu;

• maksymalnie z 6 cykli z dawstwem zarodków – przy czym za jeden cykl leczenia uważa się jeden transfer zarodka.

Minister Zdrowia przeznacza corocznie z budżetu państwa nie mniej niż 500 mln zł na realizację Programu.

Czy Program jest potrzebny?

Nie ulega wątpliwości, że odpowiedź jest twierdząca.  W tym miejscu warto odwołać się do danych statystycznych. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia około 60-80 mln par na świecie dotkniętych jest stale lub okresowo problemem niepłodności. Przyjmuje się, że w krajach wysoko rozwiniętych problem bezdzietności związany jest głównie z niepłodnością, a problem niepłodności dotyczy 10-16% par w wieku rozrodczym. W Polsce z niepłodnością mierzy się 1-1,5 mln par. Program da szanse na rodzicielstwo parom, dla których wcześniej zapłodnienie in vitro było nieosiągalne ze względów finansowych. Co więcej, już w pierwszym miesiącu po wdrożeniu Programu media informowały o dużym zainteresowaniu ze strony pacjentów w ośrodkach medycznych wspomaganej prokreacji. Ministerstwo Zdrowia już w lipcu 2024 r. wydało nowe wytyczne dla realizatorów Programu, które mają na celu m.in. uproszczenie procedur, rozszerzenie wskazań refundacyjnych dla leków stosowanych w procedurze in vitro.